[vc_row][vc_column][vc_column_text]W lutym 2008 roku Dolnośląska Wojewódzka Społeczna Rada ds. Osób Niepełnosprawnych zwróciła się do Powiatowych Społecznych Rad ds. Osób Niepełnosprawnych Województwa Dolnośląskiego z prośbą o wypełnienie ankiety, która pozwoli na analizę i nakreślenie obrazu działań poszczególnych Powiatowych Rad, a przede wszystkim sytuacji osób niepełnosprawnych w określonym powiecie. Uzyskane w ankietach informacje pozwolą nam na efektywniejszą współpracę z Powiatowymi Radami i podejmowanie działań w kierunku poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych w województwie dolnośląskim.
Wyniki analizy zebranego materiału przedstawiono na Wojewódzkiej Konferencji z okazji 49. Światowego Dnia Inwalidy we Wrocławiu w dniu 17 marca 2008 r. zorganizowanej przez Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem Oddział Wojewódzki we Wrocławiu i Wojewódzką Społeczną Radę ds. Osób Niepełnosprawnych. W Konferencji uczestniczyło około 90 osób z terenu Wrocławia i Dolnego Śląska – przedstawiciele administracji publicznej, instytucji, wyższych uczelni, mediów i organizacji pozarządowych, w tym przedstawiciele gmin, starostw i Powiatowych Społecznych Rad ds. Osób Niepełnosprawnych.
Poniżej przedstawiamy wyniki analizy ankiet opracowane przez Damiana Wojciecha Dudałę – sekretarza Wojewódzkiej Rady.
Przewodniczący Wojewódzkiej
Społecznej Rady ds. Osób Niepełnosprawnych
Józef Patkiewicz
Osoby z niepełnosprawnością na Dolnym Śląsku
Liczba osób niepełnosprawnych w województwie dolnośląskim wynosi 435,8 tys., co stanowi 15,1% z blisko 2,5 mln ogółu ludności województwa (4% to osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności i 4,6% osób o umiarkowanym). Uwzględniając ich rodziny i krewnych, a także opiekunów, ponad połowa Dolnoślązaków bezpośrednio odczuwa skutki związane z niepełnosprawnością. Osoby niepełnosprawne stanowią znaczącą i wymagającą specyficznego „środowiska” i wsparcia grupę. Z danych Narodowego Spisu Powszechnego wynika, że w 2002 r. na Dolnym Śląsku w miastach żyło 302,2 tys. niepełnosprawnych, na wsi zaś 133,6 tys. Przyjmując, że osoby niepełnosprawne zamieszkujące w miastach są lepiej wykształcone i mają mniejsze trudności z dotarciem do instytucji zajmujących się ich aktywizacją zawodową mogłoby się wydawać, że miejsce zamieszkania korzystnie wpływa na sytuację niepełnosprawnych Dolnoślązaków. Biorąc jednak pod uwagę strukturę ogółu ludności można zauważyć, że częstotliwość występowania niepełnosprawności na Dolnym Śląsku była wyższa na wsi. Na 100 osób w mieście niepełnosprawni stanowili 14,6 %, na 100 mieszkańców wsi 16,1%. W 2004 r. współczynnik aktywności zawodowej w grupie osób niepełnosprawnych wynosił 16,6%, wskaźnik zatrudnienia 12%, stopa bezrobocia 28%. Osoby niepełnosprawne to 3,3% ogółu bezrobotnych. Na Dolnym Śląsku jedynie 7,5% osób niepełnosprawnych legitymuje się wyższym wykształceniem, policealnym 9,2%, średnim 12,4%, zasadniczym 16,1%. Dolny Śląsk to region posiadający 26 powiatów i 4 miasta na prawach powiatu.
Zadania powiatowych społecznych rad
Zadania powiatowych społecznych rad wynikają z art. 44b ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776). Powiatowe społeczne rady do spraw osób niepełnosprawnych są w myśl ustawy organami opiniodawczo-doradczymi, które tworzy się przy starostach. Do zakresu działania powiatowych rad należy:
1) inspirowanie przedsięwzięć zmierzających do:
a) integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych,
b) realizacji praw osób niepełnosprawnych;
2) opiniowanie projektów powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych;
3) ocena realizacji programów;
4) opiniowanie projektów uchwał i programów przyjmowanych przez radę powiatu pod kątem ich skutków dla osób niepełnosprawnych.
W myśl art. 44c powiatowe rady składają się z 5 osób, powoływanych spośród przedstawicieli działających na terenie danego powiatu organizacji pozarządowych, fundacji oraz przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego (powiatów i gmin). Członków powiatowych rad powołuje i odwołuje starosta powiatu, spośród kandydatów zgłoszonych przez organizacje i organy. Kadencja rad trwa 4 lata. Zakres działań powiatowych społecznych rad jest analogiczny do zakresu działań wojewódzkich społecznych rad (art. 44a), z tą różnicą, że w przypadku społecznych rad na szczeblu wojewódzkim marszałek powołuje 7 osób spośród przedstawicieli działających na terenie województwa organizacji pozarządowych, fundacji oraz przedstawicieli wojewody i jednostek samorządu terytorialnego (powiatów i gmin) – art. 44c.
Charakterystyka działalności powiatowych społecznych rad
Charakterystykę działalności powiatowych społecznych rad opracowano na podstawie wypełnionych ankiet przez przedstawicieli powiatowych rad oraz wywiadów. Należy podkreślić, że na 26 powiatów, a tym samym 26 powiatowych rad uzyskaliśmy tylko 16 odpowiedzi. Większość z uzyskanych ankiet zawierała bogate i ciekawe wypowiedzi, sugestie, krytyczne uwagi. Dodatkowym źródłem informacji były wywiady przeprowadzone z przedstawicielami powiatowych rad. Poniżej przedstawiono syntetyczny zapis udzielonych odpowiedzi. Przy czym warto zwrócić uwagę, że numeracja od a do b, c, d itd. oddaje częstotliwość udzielanych odpowiedzi, tzn. najczęściej padające odpowiedzi w danym zakresie zaczynają się od a, potem b, c itd.
1. Działania podejmowane przez powiatowe społeczne rady:
a) organizowanie spotkań z przedstawicielami: Urzędu Pracy, WTZ, OPS, PCPR, POPON, PFRON, DPS, ZAZ, Urzędów Gmin i Miast, Rad Gminnych i Miast, organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych;
b) podejmowanie działań mających na celu wspieranie osób niepełnosprawnych w kulturze, sporcie, turystyce itp.;
c) organizowanie konferencji, seminariów nt. sytuacji osób niepełnosprawnych.
2. Na jakie problemy napotykacie Państwo w prawidłowym funkcjonowaniu rady?
a) słabe wsparcie starostwa powiatowego w realizacji zadań przez powiatowe rady (m.in. małe zrozumienie problemów osób niepełnosprawnych przez radnych);
b) tzw. „urzędowa papierkomania”;
c) brak środków finansowych na funkcjonowanie powiatowych rad (np. pokrycie kosztów dojazdu członków);
d) zbyt mały zakres możliwości w podejmowaniu działań własnych skierowanych do osób niepełnosprawnych.
3. Jakie problemy występują najczęściej wśród osób niepełnosprawnych w Państwa powiecie?
a) bardzo słaby dostęp osób niepełnosprawnych do kompleksowej informacji;
b) niska aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych;
c) niski poziom wykształcenia osób niepełnosprawnych;
d) bariery architektoniczne i urbanistyczne;
e) niskie dochody osób niepełnosprawnych.
4. Czy mają Państwo jakieś sugestie, pomysły, dzięki którym można by było polepszyć sytuację osób niepełnosprawnych w Państwa powiecie?
a) większa mobilizacja środowiska organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych (np. poprzez zwiększenie dofinansowania i uproszczenie procedur np. przez PFRON);
b) tworzenie i realizowanie programów z zakresu aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych;
c) utworzenie centrum informacji dla osób niepełnosprawnych;
d) utworzenie stanowiska Pełnomocnika/Koordynatora ds. Osób Niepełnosprawnych w Starostwach Powiatowych;
e) zwiększenie puli środków finansowych przeznaczonych na likwidację barier architektonicznych, do sprzętu rehabilitacyjnego;
f) utworzenie Ośrodka Wczesnej Interwencji (powiat złotoryjski);
g) utworzenie Specjalistycznego Ośrodka Szkoleniowo-Rehabilitacyjnego (powiat złotoryjski, lubański);
h) utworzenie Domu Pomocy Społecznej (powiat świdnicki, górowski).
Osoby niepełnosprawne stanowią grupę wysoce niejednorodną. Ze względu na rodzaj i stopień niepełnosprawności wymagają specyficznych działań wspierających, m.in. istotnych z punktu widzenia funkcjonowania osób niepełnosprawnych na rynku pracy czy w edukacji. Analiza powyższych danych wskazuje, że głównym problemem osób niepełnosprawnych na Dolnym Śląsku jest ich poziom aktywności zawodowej (wejście na rynek pracy bardziej niż wskaźnik bezrobocia – problem dostępu do pracy) i bardzo słaby dostęp do kompleksowej informacji. Wciąż funkcjonują stereotypy związane z określonymi dysfunkcjami, a osoby niepełnosprawne doświadczają dyskryminacji, zarówno bezpośredniej, jak też pośredniej. Wśród instytucji samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, fundacji istnieje duże zróżnicowanie ze względu na działania dla osób niepełnosprawnych. Powoduje to czasem nieadekwatność działań w danym powiecie lub ich zupełny brak. Jak wynika z przeprowadzonych badań powiatowe społeczne rady ds. osób niepełnosprawnych trafnie diagnozują problemy osób niepełnosprawnych w swoich powiatach. Pomimo braku dostępu do środków finansowych realizują ustawowe zadania, a często też swoimi działaniami wykraczają poza nie. Należy zatem podkreślać wagę współpracy pomiędzy powiatowymi społecznymi radami a jednostkami samorządu terytorialnego i III sektorem.
#Dudała #RadaSpołeczna #DolnyŚląsk[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]